Thôn Hòa Làng (xã Phúc Hòa, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang) được mệnh danh là “làng nói khoác”. Mọi người trong vùng thường nói: “Dân Hòa Làng có khác”, hay “Muốn nói khoác thì về Hòa Làng mà nói”…để khẳng định sự việc của người đang nói là không có thật.
Những câu chuyện nói phét của người dân Hòa Làng bắt nguồn từ những sự việc rất đời thường như một người dân quả quyết khi kể chuyện: “Tôi bắt được một con ếch, ăn Th.ị t hai năm mới hết”.
Chúng tôi đoán già đoán non không biết bác ra chiêu gì đây thì bác mới thủng thẳng kể câu chuyện: Đêm 30 cầm đuốc ra trại, qua bờ ao, bắt được một con ếch to về làm Th.ị t, bắc mâm ra còn là năm cũ, ăn qua giao thừa sang năm mới mới hết. Thế chẳng là con ếch ăn hai năm mới hết là gì?”.
Hay, một người dân khác “chém gió” ở làng có con cá quẫy nát ba sào lúa. Khi được hỏi, người này giải thích: “ᴛгẻ ᴛгâυ thấy con cá quả “nạc” vào ruộng xấp nước, chúng hò nhau vào đuổi bắt, cá quẫy khắp ruộng, trẻ con đuổi theo. bắt được con cá bằng cổ tay thì nát hết ba sào lúa, thế không phải con cá quẫy nát ba sào lúa ư?”.
Làng nói phét Hòa Làng, xã Phúc Hòa trên địa bàn huyện nằm trong số 08 làng cười tỉnh Bắc Giang. Tục “nói phét” ở đây có truyền thống từ thời phong kiến đã nổi danh xứ Bắc. Thời gian qua, Phòng VH&TT huyện Tân Yên đã tham mưu cho UBND huyện xây dựng kế hoạch kiểm kê các loại hình di sản văn hóa trên địa bàn huyện và đưa loại hình di sản này vào danh mục cần được bảo vệ và phát huy; chỉ đạo xã Phúc Hòa tiếp tục duy trì, bảo tồn phát triển loại hình di sản này trong nhân dân... Tuy nhiên, ngày nay, xã hội phát triển công nghệ số hóa hội nhập, nhiều loại hình văn hóa hiện đại du nhập, công nghệ thông tin 4.0 phát triển khiến giới trẻ không còn quan tâm để ý, duy trì kế thừa văn hóa nói phét truyền thống. Các cụ cao niên có khiếu nói phét trong làng thì già đi và dần không còn nữa. Nghệ thuật nói phét đang dần bị mai một. Mong rằng tới đây, loại hình di sản văn hóa phi vật thể này tiếp tục được các cấp, các ngành quan tâm về mọi mặt như: Xây dựng kế hoạch định hướng phát triển; hỗ trợ kinh phí đào tạo, khôi phục; đặc biệt là 08 làng cười trên địa bàn tỉnh Bắc Giang nói chung và 01 làng "nói phét “ Hòa Làng nói giêng trên địa bàn nói riêng sẽ nhận được sự quan tâm đầu tư, hỗ trợ tích cực nhằm góp phần bảo tồn và phát triển nét văn hóa truyền thống độc đáo này "./.
Lê Nguyệt- CC.VH-XH
